İpek böceği, ticari ipek üretiminde kullanılan güçlü ve parlak liflerden oluşan bir koza ören Bombyx mori isimli kelebeğin larva halidir. Genelde dut yaprakları ile beslenen ipek böcekleri, gerekli şartlar sağlandığında evde kolaylıkla bakabilir.

İpek böcekleri, yumuşak gövdeli olup yavaş hareket eden ve boyları 7,5 cm’e kadar ulaşabilen böceklerdir. Yavaş hareket eden ipek böcekleri, nispeten hızlı bir gelişime sahiptir ve 25 ila 28 gün gibi kısa bir süre içerisinde koza oluşturmaya hazır hale gelir.

İpek böceğinin yaşam döngüsünü, evde ipek böceği bakımını ve ipek böceği yumurtasının nasıl bakıldığını aşağıda okuyabilirsiniz.

İpek Böceği Yaşam Döngüsü

İpek böceği, çoğu böcek gibi dört gelişim dönemine sahiptir. Bunlar yumurta, larva, pupa ve yetişkinlik dönemleridir. İpek böceğinin yetişkin hali, kelebek olduğu halidir. Larvası tırtıl olan ipek böceğinin kelebek olmadan önce kozasını ördükten sonra dönüştüğü hale ise pupa adı verilir. İpek böceği, gelişim döneminde çok fazla aşamadan geçtiği için büyürken dört kez deri değiştirir.

İpek böceği hayatına yumurta olarak başlar. Yumurta, kış sonuna doğru çatladıktan sonra ipek böceği larvası, 20 ila 35 gün boyunca aralıksız olarak beslenir. Sonrasında koza örerek pupa haline gelir. Yaklaşık 25 gün içinde kozadan çıkan ipek böceği, kahverengimsi bir sıvı salgılayarak sistemini temizler.

İpek böceği kelebek haline geldiğinde dişilerin karnı daha büyük, erkeklerin ise karnı daha küçük olur. Bu sayede erkek ve dişi kelebekleri birbirinden ayırmanın oldukça kolay olduğu söylenebilir. İpek böcekleri kelebek aşamasında çiftleşip 300 ila 500 kadar yumurta ürettikten sonra yaşamlarının sonuna gelir.

Evde İpek Böceği Bakımı

Gerekli şartlar sağlandığında evde ipek böceği bakmak oldukça kolaydır. Bombyx mori isimli böceğin larva hali olan ipek böceğine evde bakmak istiyorsanız ilk olarak güvenilir bir üreticiden ipek böceği yumurtaları ya da larvaları satın almalısınız. Yumurtaların ya da larvaların sağlıklı olduğundan emin olmak için satın aldığınız yerin güvenilir olması çok önemlidir.

İpek böceği yumurtalarını ya da larvalarını aldıktan sonra evde ipek böceği bakımında dikkat etmeniz gereken noktalar şu şekildedir:

İpek böceklerinin barınacağı yeri hazırlayın

İpek böcekleri, sağlıklı bir şekilde gelişmek için uygun bir kaba ihtiyaç duyar. İpek böceklerinize bakmak için kapaklı şeffaf plastik veya cam bir kap tercih edebilirsiniz. Kapta küçük delikler açarak yeteri kadar havalandırma sağladığınızdan emin olmalısınız. Kabın tabanını ise kağıt havlu veya bir bezle kaplamalısınız. Bu sayede ipek böceklerinin ürettiği nemin ve atığın emilmesini sağlayabilirsiniz.

Dut yaprakları ile besleme yapın

İpek böceklerinin en önemli beslenme kaynağı, dut yapraklarıdır. Bu nedenle ipek böceklerine taze dut yaprakları sağlamanız önemlidir. İpek böcekleri, durmadan yiyen canlılar olduklarından dolayı her gün taze yiyecek sağlamalı ve yaprakları kirden arındırmak için öncesinde iyice yıkamalısınız.

Uygun ortamı ve şartları sağlayın

İpek böcekleri için ideal sıcaklığın 24°C ila 29°C arasında olduğu söylenebilir. Ortamın bu sıcaklıkta olmasını sağlamak için termometre ile ortam sıcaklığını düzenli olarak takip etmelisiniz. Ortam nemi olarak ise yüzde 70 ila 80 civarlarında nem olmasına dikkat etmelisiniz. Gerekli nemi sağlamak için kabı her gün su ile hafifçe nemlendirebilirsiniz. İpek böceklerinin özel olarak ışık ihtiyacı bulunmamakla birlikte aşırı ısınmayı önlemek için kabı doğrudan güneş ışığı almayan aydınlık bir odaya yerleştirmelisiniz.

Temizliğe dikkat edin

Atıkları ya da yenmemiş yiyecekleri atarak kabı düzenli olarak temizlemelisiniz. İpek böcekleri için temiz bir ortam sağlamak için kabın dibindeki kağıdı ya da bezi de düzenli olarak değiştirmelisiniz. Bakterilerin ya da hastalıkların yayılımını engellemek için ipek böceklerine dokunmadan önce ve sonra ellerinizi iyice yıkamalısınız. Elinizdeki ipek böceklerine yenilerini eklemeyi düşünüyorsanız, yenilerde herhangi bir hastalık bulunmadığından emin olmak için birkaç gün karantina uygulaması yapmalısınız.

İpek böceklerini rahatsız etmemeye çalışın

İpek böcekleri büyüdükçe çeşitli deri değiştirme aşamalarından geçer. Deri değiştirme sırasında büyüyen boyutlarına uyum sağlamak için eski derilerinden kurtulan ipek böcekleri için yeterli alan sağladığınızdan emin olmalı ve kapta biriken derileri temizlemelisiniz. İpek böcekleri hassas canlılar oldukları için özellikle deri değiştirme aşamasında gereksiz el temasından kaçınmalısınız. İpek böcekleri büyüdükçe kapları kalabalık hale gelebileceği için aşırı kalabalıklaşmayı önlemek için böcekleri daha küçük gruplara ayırabilir veya daha büyük bir kaba alabilirsiniz.

İpek Böceği Yumurtası Nasıl Bakılır?

İpek böceği yumurtasını yılın her döneminde temin edebilirsiniz. İpek böceği yumurtaları başlangıçta küçük ve sarı noktalar şeklindedir. Yumurtalar size ulaştıkları zaman muhtemelen gri-yeşil, gri-mor veya açık kahverengi olacaklardır.

İpek böceği yumurtalarının çatlamaları için dikkat etmeniz gereken noktalar şu şekildedir:

• Yumurtaları sıcak ve iyi aydınlatılmış bir odada küçük bir kap içerisinde saklayın.
• Yumurtalar en hızlı olacak şekilde yaklaşık 29°C’de çatlayacak ve yumurtadan çıkacaklardır.
• Yumurtalar sıcağı sevse de doğrudan güneş ışığına maruz kalmamalıdır.
• Ortamın aşırı kuru ya da aşırı nemli olması yumurtaların çatlamasında sorunlara neden olabilir. Bu nedenle odanın havası kuruysa yumurta kabının içerisine nemli bir kağıt ekleyebilirsiniz. Nem, kapta damlacık oluşturacak kadar fazlaysa kabı daha kuru bir yere taşımalısınız.

İpek böceklerinin yumurtadan çıkması sıcaklığa bağlı olarak bir ila üç hafta içerisinde gerçekleşir. Hatta sıcaklık 29°C civarındaysa yumurtalar dokuz gün gibi kısa bir sürede çatlayabilir. Oda sıcaklığında ise bu süre üç haftayı bulabilir.

Yumurtaların hemen çatlamasını istemiyorsanız, bunları buzdolabında saklayabilirsiniz. Ancak yumurtaların ölmesini engellemek için buzdolabı sıcaklığının 10°C’nin üzerinde olmasına dikkat etmelisiniz. Buzdolabına koyduğunuz yumurtaları bir sonraki ilkbahara kadar saklayabilirsiniz.